Prawa i lewa strona misia
Dla kogo? Dla starszych przedszkolaków
Dla dzieci, które mają kłopoty ze wskazywaniem kierunków w przestrzeni od drugiego człowieka
Kluczowe pojęcia: wskazywanie kierunków w przestrzeni od drugiego człowieka
Oczekiwania programowe
Dzieci będą:
-
wskazywać i nazywać kierunki od drugiej osoby, która stoi bokiem w stosunku do dziecka.
Materiały dla każdego dziecka
-
duży miś, który siedzi
-
cztery małe zabawki, na przykład samochodzik, piłka, foremka do babek, klocek
-
dwie frotki
O matematyce
J.Piaget (J.Piaget: Le jugement et le raisonnement chez l’enfant, Delachaux et Niestlé, Neuchâtel 1924.) twierdził, że orientacja w lewej i prawej stronie jest związana z stopniowym uspołecznianiem się dzieci oraz spadkiem ich egocentryzmu poznawczego. Te zmiany rozwojowe pozwalają im na przenoszenie orientacji w schemacie własnego ciała na orientację w stosunku do drugiej osoby. To przenoszenie pojawia się dość wcześnie w rozwoju dzieci. Poprawnie wtedy wskazują kierunki od osób, które stoją w tym samym kierunku co one. Ale kiedy potrzebna jest psychiczna rotacja związana z tym, że osoby stoją w stosunku do dziecka przodem, czy bokiem, to zadania stają się o wiele trudniejsze. To nie tylko problem stosowania słów prawo i lewo, które mylą dzieci, ale głównie niezdolność do decentracji. Rozpoznawanie strona prawa - lewa jest nie tylko związane z rozwojem języka, ale jest związane przede wszystkim z rozwojem umysłowym dzieci i ich sposobem przenoszenia schematu własnego ciała na świat zewnętrzny i innych ludzi. Dobrze to widać, gdy weźmiemy pod uwagę, że słowa prawa i lewa są używane w stosunku do siebie dość poprawnie już w wieku 6 lat, ale nadal są źle używane, kiedy dziecko ma określić strony te od innych osób, czy od przedmiotów. Taki stan może trwać bardzo długo, nawet do 10 - 11 roku życia. Nastąpić musi przejście od egocentryzmu do decentracji.
Egocentryzm myślowy obejmuje szeroki wachlarz zachowań. Egocentryzm niemowlaka, egocentryzm sześciolatka, egocentryzm nastolatka - to zupełnie różne zjawiska. Wszędzie chodzi jednak o pewne, charakterystyczne dla wieku, ograniczenia myślowe. Świat niemowlęcia jest początkowo całkowicie skupiony na własnym ciele i na własnych czynnościach. Jest bardzo egocentryczny. Egocentryzm myślowy sześciolatka jest niezdolnością do ujęcia sytuacji z cudzego punktu widzenia. Dziecko jest przekonane, że inni ludzie widzą to samo, co ono. Nie jest świadome odmienności punktów widzenia i nie próbuje zrozumieć zjawisk z innej perspektywy. Egocentryzm stale towarzyszy rozwojowi poznawczemu i przechodzeniu dziecka na wyższe poziomy myślenia.
W zadaniu dzieci układają przedmioty przed, za, z prawej, z lewej strony misia, który siedzi do nich bokiem.
Praca nad zadaniem forma: indywidualnie
-
Dzieci siedzą na dywanie. Każde z nich ma dużego misia i 4 zabawki, na przykład samochodzik, klocek, piłkę, foremkę do babek. Wszystkie dzieci powinny mieć taki sam zestaw przedmiotów. Na ręce (na przykład prawej) mają założone frotki. Obok nich leży jeszcze jedna frotka.
-
Usiądź z misiem na dywanie i pokazuj dzieciom jak wykonać zadanie.
-
Dziecko sadza misia przed sobą, tak żeby miś patrzył w tę samą stronę, co dziecko. Drapie misia po głowie, po brzuchu, po plecach. Macha lewą łapką misia. Macha prawą łapką misia. Na prawą łapkę misia nakłada frotkę. Dziecko i miś mają frotki na tych samych rękach - na prawych.
-
Dziecko sadza misia bokiem do siebie. Przed misiem stawia samochodzik. Za misiem kładzie piłkę. Pokazuje prawą łapkę misia (ta z frotką). Po prawej stronie misia kładzie klocek. Macha lewą łapką misia (ta bez frotki). Po lewej stronie misia kładzie foremkę.
-
Chodź pomiędzy dziećmi i pytaj: Co leży przed misiem? Co leży za misiem? Po której stronie misia leży foremka? A po której klocek?
-
Dziecko zmienia położenie misia, nie ruszając małych zabawek. Sadza misia tak, żeby po jego prawej stronie była foremka, a po lewej klocek. Zapytaj: Co leży z przodu misia? A co z tyłu?
-
Miś jest „człekokształtny“, pełni funkcję osoby, dlatego nie może być zastąpiony przez przedmiot innego typu. Z powodzeniem może go natomiast zastąpić lalka czy pajacyk.
Na podstawie: E.Gruszczyk - Kolczyńska, E.Zielińska, Dziecięca matematyka. Książka dla rodziców i nauczycieli, WSiP, Warszawa 1997, s.22-23.
Adaptacja
- Przeprowadź zadanie indywidualnie z dzieckiem. Stań bokiem do dziecka. Kładzie woreczek przed tobą, za tobą, z twojej prawej, a potem lewej strony. Zwracaj uwagę na to, że na prawych rękach nosicie frotki.
- Jeżeli dziecko ma problemy z wyprowadzeniem kierunków od osoby, która stoi do niego bokiem (kładzie woreczek po niewłaściwej stronie), może przejść tak, żeby stać za nią - wtedy wskazanie właściwego kierunku staje się dużo prostsze. Kładzie woreczek we właściwym miejscu i znowu staje tak, żeby kolega/koleżanka był(a) bokiem do niego.
Ocena
Obserwuj dzieci, żeby ustalić jak dobrze:
-
umieszczają przedmioty za, przed, z prawej/lewej strony misia, która stoi do nich bokiem.
A website created in the WebWave website builder